4 lata! Tyle trwały mozolne uzgodnienia, ścieranie się interesów, tradycji i przyzwyczajeń, ale doszliśmy do porozumienia. 27 krajów Unii Europejskiej uzgodniło zasady, które będą obowiązywały wszystkich przewoźników kolejowych w całej Unii. Prawa pasażerów zostały precyzyjnie określone, a państwa członkowskie zobowiązały się w określonych terminach wprowadzać je w życie. Biorąc pod uwagę mnogość przewoźników, ich status prawny (państwowe i prywatne), różne systemy biletowe, waluty (euro i waluty lokalne) była to operacja logistyczna o wielkim stopniu skomplikowania.

Przypadło mi w udziale kierowanie tymi pracami. Komisja Transportu i Turystyki (TRAN) w Parlamencie Europejskim powierzyła bowiem mnie wykonanie tego zadania i doprowadzenia negocjacji do pozytywnego finału.

Naszym wspólnym celem był komfort i bezpieczeństwo podróżnych. Co zyskują, jakie prawa – ci z Kopenhagi i ci z Salonik, z Lizbony i z Warszawy, z Tallina i z Neapolu?

PUNKTUALNOŚĆ

To podstawowa cecha, jakiej oczekujemy od kolei. Opóźnienia będą dla przewoźnika kosztowne:

25 proc. ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut;

50 proc. w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut.

Wypłata odszkodowania będzie musiała nastąpić w ciągu miesiąca od złożenia wniosku i będzie przysługiwała także posiadaczom biletów abonamentowych i okresowych.

Gdy opóźnienie przekroczy 60 minut, przewoźnik będzie musiał zaproponować pasażerom inne możliwości dotarcia do celu, ewentualnie zapewnić także posiłki i nocleg.

KOLEJ DLA KAŻDEGO

Pociągi będą przyjaznym środkiem transportu dla niepełnosprawnych i osób starszych. Będą mieli prawo do pomocy i opieki ze strony pracownika kolei. Pomoże on znaleźć peron, zająć miejsce w przedziale, wniesie bagaż – zarówno na stacji początkowej jak i końcowej. Trzeba będzie tylko zgłosić taką potrzebę:

Do roku 2023 – 48 godzin przed podróżą

W latach 2023-2026 – 36 godzin przed podróżą

Od 30 czerwca 2026 roku – 24 godziny przed podróżą

Z pasażerami o ograniczonych możliwościach poruszania się będzie mógł bezpłatnie podróżować opiekun lub pies towarzyszący.

ROWER NA DROGĘ

Zadowoleni powinni być również miłośnicy turystyki rowerowej. Na przedsiębiorstwa kolejowe nałożyliśmy obowiązek dołączania do składów wagonu przystosowanego do przewożenia rowerów. Nie mniej niż czterech.

Kolejna ważna zmiana, to:

WSPÓLNY BILET

Jeśli ktoś wybierze się w podróż, podczas której będzie musiał się przesiadać z pociągu jednego przewoźnika do pociągu innego przewoźnika, będzie miał prawo do jednego biletu i nie jego sprawą będą rozliczenia między przewoźnikami. W przypadku podróży koleją regionalną wspólny bilet zacznie obowiązywać od 2028 roku.

I na koniec – w całej Unii będzie obowiązywać jeden i ten sam (dostępny w Internecie) formularz do składania reklamacji i wniosków. Niby nic, ale jakże to uprości biurokratyczną (choć przecież niezbędną) procedurę w przypadku konfliktu między przewoźnikiem a pasażerem.

Te ważne dla wszystkich europejskich klientów kolei zmiany będą wprowadzane w życie stopniowo. Nie było możliwe, żeby stało się w jednym wspólnie uzgodnionym dniu. Koleje w różnych państwach Unii są w różnym stanie technicznym, organizacyjnym, dodałbym także, że wykorzystywane są w różnym otoczeniu kulturowym. Potrzeba czasu, żeby to wszystko zaczęło funkcjonować w ramach tych samych przepisów. Ale zacznie – decyzje zapadły!