„Ukraina w systemie infrastruktury kolejowej Unii Europejskiej” – taki był temat konferencji w Senacie RP, w której uczestniczyłem i w której brali udział specjaliści i przedstawiciele biznesu z Ukrainy i Polski. Sprawa jest bardzo ważna. Rosja, która najechała Ukrainę i zajęła część jej terytorium prowadzi regularną wojnę na froncie, ale też z rozmysłem niszczy infrastrukturę na obszarze całej Ukrainy. Ważnym celem rosyjskich nalotów jest m.in. infrastruktura transportowa. Wojna odbija się coraz silniej na ukraińskiej gospodarce. Już prawie 50 proc. przedsiębiorców ukraińskich zawiesiło lub po prostu przerwało swą działalność. PKB Ukrainy spadł o 40%.

Rosyjska taktyka wyniszczania gospodarczego Ukrainy jaskrawo dowodzi, jak pilnym problemem staje się dla tego kraju transport. Gdy Rosja zablokowała ukraińskie porty na Morzu Czarnym milionom ludzi na świecie zajrzał w oczy głód. Ukraińskie statki ze zbożem nie mogły opuścić portów. A przecież Ukraina jest jednym z największych światowych producentów tych produktów – przypadało na nią np. 10 proc. światowych dostaw pszenicy, przy czym aż 90 proc. zboża eksportowano drogą morską. Alternatywne szlaki lądowe w kierunku Bałtyku i zachodniej części Morza Czarnego – pozwalają transportować jedynie ok. 10–20 proc. dotychczasowych ilości. Co prawda z inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ w lecie Ukraina, Rosja i Turcja zawarły porozumienie na rzecz odblokowania eksportu ukraińskiego zboża drogą morską, ale nie likwiduje to zagrożenia ponowną blokadą. Wszystko zależy od rosyjskiej dobrej woli. Konferencja w Senacie RP poświęcona była problemom wynikającym z technicznych uwarunkowań infrastruktury kolejowej Ukrainy i Unii. Ukraina bowiem ze swoim po rosyjskim szerokim rozstawem torów, funkcjonuje niejako obok systemu infrastruktury kolejowej Unii Europejskiej. Najbliższe wyzwanie zatem to włączenie jej w europejski system infrastruktury kolejowej. Na początek na dwóch, trzech priorytetowych kierunkach. To jest powinność Ukrainy. Po stronie UE jest uwzględnienie wyznaczonych tras w transeuropejskich sieciach transportowych. No i last but not least – zorganizowanie finansowania takiego przedsięwzięcia.

Problem przebudowy ukraińskiej infrastruktury transportowej i splecenia jej z infrastrukturą europejską jest problemem priorytetowym. Także dla Polski. Jeśli bowiem aspirujemy do roli wielkiego hubu transportowego na rzecz Ukrainy przyszłości to musi on być rozwiązany. Wymaga zdecydowanego poparcia UE tak by w przyszłości Ukraina nie była zależna wyłącznie od jednej drogi morskiej, ale żeby przez Polskę mogła swobodnie realizować cele służące europejskiej integracji.

Wszak Ukraina jest państwem kandydującym do UE. Dużo uwagi poświęcono koncepcji korytarzy kolejowych, a szczególnie mechanizmom finansowania inwestycji infrastrukturalnych.